بهترین محل نصب جت هیتر در سالن مرغداری + نقشه جانمایی | نیرو تهویه دماوند

• تاریخ ارسال: 1404/3/11
• نویسنده: سپهر حشمتی

بهترین محل نصب جت هیتر در سالن مرغداری + نقشه جانمایی | نیرو تهویه دماوند

در مرغداری‌ها، کنترل دقیق دما یکی از مهم‌ترین عوامل در رشد و سلامت جوجه‌هاست. در فصل‌های سرد سال، استفاده از سیستم‌های گرمایشی مانند جت هیتر ضرورت پیدا می‌کند. اما نکته‌ای که بسیاری از مرغداران نادیده می‌گیرند، محل نصب جت هیتر است. حتی اگر از بهترین و قوی‌ترین هیتر استفاده کنید، اما آن را در جای نادرستی نصب کنید، نتیجه‌ای جز مصرف بالای سوخت، نوسانات دمایی، و استرس حرارتی برای طیور نخواهید داشت.

در این مقاله، با بررسی دقیق نکات فنی و تجربی، به شما نشان می‌دهیم که بهترین محل نصب جت هیتر در سالن مرغداری کجاست، چه فواصل و ارتفاعی باید رعایت شود، چگونه باید نازل‌ها جهت‌دهی شوند، و چه عواملی مانند عایق‌بندی و تهویه در جانمایی صحیح تأثیرگذار هستند. همچنین یک نقشه جانمایی پیشنهادی بر اساس ظرفیت سالن و تعداد جت هیتر ارائه می‌کنیم تا انتخاب بهینه‌تری داشته باشید.

اگر قصد دارید با مصرف بهینه سوخت، گرمای یکنواخت و رشد بهتر جوجه‌ها مواجه شوید، ادامه این مقاله را از دست ندهید.

سوال	جواب کوتاه
۱. فاصله ایده‌آل جت هیتر از دیوارها چقدر است؟	حدود ۱ الی ۱.۵ متر از دیوارهای کناری و انتهایی.
۲. ارتفاع نصب مناسب برای توزیع یکنواخت گرما؟	حدود ۲.۵ تا ۳ متر بالاتر از سطح کف.
۳. جهت قرارگیری جت هیتر نسبت به مسیر هوا؟	جت هیتر باید روبروی دریچه‌های تهویه باشد تا گرما پخش یکنواخت شود.
۴. تعداد و فاصله واحدهای جت هیتر در مرغداری ۱۰۰۰ قطعه‌ای؟	دو دستگاه جت هیتر 100 هزار که هر کدام در فواصل ۱۰-۱۲ متری نصب شوند.
۵. نیاز به فضای آزاد اطراف جت هیتر؟	حداقل ۰.۵ متر فضای خالی در اطراف دستگاه برای سرویس و تهویه.

 

 اهمیت جانمایی صحیح جت هیتر در مرغداری

نصب جت هیتر در مرغداری باید به گونه‌ای انجام شود که گرما به‌صورت یکنواخت در تمام نقاط سالن پخش شود. اگر دستگاه در مکان نامناسبی نصب شود، ممکن است نواحی سرد یا گرم بیش‌ازحد ایجاد شود که تأثیر منفی بر رشد و سلامت جوجه‌ها دارد. بررسی جریان هوا، موقعیت دریچه‌های تهویه و موانع فیزیکی مانند ستون‌ها از جمله فاکتورهای حیاتی برای تعیین محل مناسب هستند.

علاوه بر این، جانمایی نامناسب می‌تواند موجب اتلاف سوخت و افزایش هزینه‌های عملیاتی گردد. به‌طور مثال، اگر جت هیتر نزدیک به دیواره یا موانع قرار گیرد، هوای گرم قبل از رسیدن به مرکز سالن به‌صورت موضعی تجمع می‌کند و بخش‌های دیگر را گرم نمی‌نماید. از این رو نقشه‌برداری دقیق سالن و تعریف نقاط کلیدی جهت جریان هوا، ابتدا باید انجام شود.

به‌علاوه، در نظر گرفتن جهت باد غالب در مرغداری و شیب سقف (در صورت وجود شیب) کمک می‌کند تا هوای گرم به بخش‌های مورد نیاز هدایت شود. رعایت این نکات باعث می‌شود تا راندمان گرمایش افزایش یافته و هزینه سوخت تا حد قابل توجهی کاهش یابد.

تعیین ارتفاع نصب جت هیتر برای توزیع یکنواخت حرارت

ارتفاع مناسب نصب جت هیتر در سالن مرغداری به عواملی همچون ارتفاع سقف، اندازه سالن و ظرفیت دستگاه بستگی دارد. معمولاً ارتفاع ایده‌آل برای نصب جت هیتر بین ۲.۵ تا ۳ متر از سطح کف است. اگر دستگاه پایین‌تر نصب شود، خطر تماس مستقیم گرما با بدن جوجه‌ها وجود دارد و اگر بالاتر از ۳ متر نصب شود، گرما ممکن است در ارتفاعات بالا جمع شود و به کف سالن منتقل نشود.

در سالن‌هایی با سقف بلند (بیش از ۳.۵ متر)، می‌توان از انحنای مناسب یا هدایت‌گرهای هوای (nozzle deflectors) استفاده کرد تا جریان هوا به سمت پایین هدایت شود. این هدایت‌گرها مانع از ایجاد نقاط داغ در سقف و نقاط سرد در کف سالن می‌شوند. همچنین در سالن‌های کم‌ارتفاع (حداکثر ۳ متر)، نصب عمودی بدون هدایت‌گر کافی است.

نکته مهم این است که ارتفاع نصب باید طوری انتخاب شود که فاصله بین جت هیتر و قفسه یا جایگاه جوجه‌ها حداقل ۱.۵ متر باشد تا از سوختگی یا استرس حرارتی جلوگیری گردد. رعایت این فاصله به ویژه در دوره رشد اولیه جوجه‌ها اهمیت بیشتری دارد.

فاصله مناسب جت هیتر از دیوارهای کناری و انتهایی سالن

برای جلوگیری از تجمع گرما در نزدیکی دیوارها و به‌حداقل رساندن اتلاف حرارتی، باید جت هیتر حداقل ۱ تا ۱.۵ متر از دیوارهای کناری و انتهایی نصب شود. نصب بیش‌ازحد نزدیک دیوار باعث می‌شود هوای گرم به جای پخش در سالن، به دیوار اصابت کرده و اتلاف گرما از طریق دیواره‌ها افزایش یابد.

اگر سالن سقف بلند داشته باشد و در گوشه‌ها جریان هوا به‌خوبی شکل نگیرد، احتمال ایجاد نقاط سرد وجود دارد. بنابراین در سالن‌های بزرگ و بلند بهتر است جت هیتر از گوشه‌ها با فاصله ۲ متری نصب شود و جهت نازل‌ها (nozzles) به سمت مرکز سالن باشد.

در سالن‌هایی که دیواره‌ها عایق خوبی ندارند، افزودن عایق حرارتی در بخش‌های کناری می‌تواند از اتلاف گرما جلوگیری کند و به توزیع یکنواخت هوای گرم کمک نماید. همچنین در صورت استفاده از قاب‌هایی برای جداسازی نواحی خاص (مثلاً جدا کردن منطقه پیش از گرم شدن جوجه‌ها)، باید فاصله از دیوارها را بازنگری کرد.

جهت‌دهی نازل‌های جت هیتر برای پوشش کامل سالن

جهت‌دهی صحیح نازل‌های جت هیتر (nozzle alignment) یکی از نکات کلیدی برای توزیع یکنواخت هوا در سالن مرغداری است. بهتر است نازل‌ها طوری تنظیم شوند که هوا را به سمت مرکز سالن و مسیر طولی سالن هدایت کنند. در سالن‌های مستطیلی، نازل‌ها به صورت مورب یا در زاویه ۳۵ تا ۴۵ درجه نسبت به دیوار نصب شوند تا جریان هوا به تمام نواحی برسد.

در صورت امکان، توصیه می‌شود از هدایت‌گرهای قابل تنظیم استفاده کنید تا بتوانید در فصل‌های مختلف (زمستان و بهار) زاویه پرتاب هوا را اصلاح کرده و از ایجاد نقاط سرد جلوگیری نمایید. این هدایت‌گرها معمولاً قابل تغییر با تنظیم پیچ هستند و به راحتی نصب و تنظیم می‌شوند.

نکته مهم دیگر توجه به جریان هوای تهویه (exhaust) است. نازل جت هیتر نباید مستقیم به سمت دریچه‌های تهویه باشد؛ زیرا هوای گرم سریع توسط فن‌های خروجی مکیده شده و اتلاف گرما رخ می‌دهد. در عوض، باید زاویه جت هیتر طوری تنظیم شود که هوا دور از مسیر اصلی خروجی تهویه به سمت نقاط میانی سالن منتقل گردد.

تعداد و جانمایی جت هیتر در سالن‌های مختلف

تعیین تعداد جت هیتر لازم برای یک سالن مرغداری به ظرفیت حرارتی مورد نیاز، مساحت و ارتفاع سالن بستگی دارد. به‌عنوان مثال، برای یک سالن ۱۰۰۰ قطعه‌ای با مساحت حدود ۱۵۰ متر مربع و ارتفاع سقف ۳ متر، معمولاً دو دستگاه جت هیتر 100 هزار کیلوکالری کافی است. این دو دستگاه باید به گونه‌ای نصب شوند که مرکز گرمایش اداره شود؛ یعنی هر کدام در فاصله حدود ۱۰ تا ۱۲ متر از یکدیگر و مایل به سمت مرکز سالن قرار گیرند.

در سالن‌های کشیده‌تر (بیش از ۲۰ متر طول)، ممکن است نیاز به سه دستگاه باشد: یک دستگاه در وسط سالن و دو دستگاه در طرفین. در سالن‌های کوچک‌تر (مثلاً ۵۰ متر مربعی)، یک دستگاه NT50 یا دستگاهی معادل کافی است. جنس و عایق دیواره‌ها نیز در محاسبه تعداد جت هیتر تأثیرگذار است؛ سالن‌های با عایق کامل به دستگاه کمتری نیاز دارند.

در سالن‌های دارای ستون‌های میانی، باید جانمایی جت هیتر را طوری تنظیم کرد که ستون‌ها مانع مسیر هوا نشوند. معمولاً نصب دستگاه‌ها بین سطوح ستون‌ها انجام می‌شود و زاویه نازل‌ها به گونه‌ای تنظیم می‌شوند که هوا از بین ستون‌ها به نقاط دوردست پرتاب شود.

تأثیر عایق‌بندی سالن بر محل نصب

عایق‌کاری مناسب دیواره‌ها و سقف سالن مرغداری باعث می‌شود که حرارت تولیدی توسط جت هیتر کمتر تلف شود. در سالن‌های مجهز به عایق پلی‌یورتان یا پشم‌شیشه، می‌توان جت هیتر را کمی نزدیک‌تر به دیوارها نصب کرد (حدود ۱ متر)؛ زیرا اتلاف حرارت کاهش یافته است. اما در سالن‌های بدون عایق یا با عایق نامناسب، بهتر است فضای بیشتری (حدود ۱.۵ تا ۲ متر) از دیواره‌ها رعایت شود تا حرارت تولید شده در محیط باقی بماند.

در سالن‌های قدیمی که عایق‌بندی ضعیفی دارند، توصیه می‌شود پیش از نصب جت هیتر، عایق‌کاری دیواره‌ها با مصالح مناسب انجام شود. این کار علاوه‌بر کاهش هزینه‌های سوخت، از نوسان دمایی شدید جلوگیری می‌کند و سلامت جوجه‌ها را تضمین می‌نماید.

اگر نمی‌توان عایق کامل انجام داد، می‌توان از پرده‌های هوای آویز یا توری‌های پلی‌اتیلن برای مانع شدن جریان هوا از دیوارها استفاده کرد تا حدی از اتلاف حرارت جلوگیری شود. نصب جت هیتر در نقطه‌ای که نزدیک ترین به قسمت بدون عایق نیست نیز کمک‌کننده است.

رعایت فاصله ایمنی و دسترسی برای سرویس و نگهداری

نصب جت هیتر باید طوری باشد که حداقل ۰.۵ تا ۱ متر فضای خالی اطراف دستگاه برای دسترسی تکنسین و انجام سرویس و نگهداری وجود داشته باشد. این فاصله‌گذاری باعث می‌شود در مواقع لزوم فیلترها یا پروانه‌ها با سهولت تعویض یا تمیز شوند. همچنین، محل قرارگیری باید طوری باشد که خرابی یا نشتی دستگاه باعث آسیب به اجزای دیگر سالن نشود.

از لحاظ ایمنی نیز باید فاصله نصب از سقف حداقل ۰.۵ متر باشد تا از خطر سوختگی ناشی از گرمای بسیار زیاد جلوگیری گردد. محل نصب نباید در زیر تابلوی برق یا کابل‌های اصلی تهویه باشد تا خطر اتصالی یا حوادث برقی به حداقل برسد.

علاوه بر این، باید اطمینان حاصل شود که نصب دستگاه مانع از مسیر عبور کارکنان یا دستگاه‌های انتقال دان نمی‌شود. در نتیجه، جت هیتر را می‌توان در قسمت‌هایی از سالن قرار داد که دسترسی آسان داشته باشد ولی در مرکز عبور انسان و وسایل قرار نگیرد.

استفاده از نقشه جانمایی استاندارد

تهیه نقشه جانمایی به شکل دو بعدی (Floor Plan) یا سه بعدی (3D) کمک بزرگی به درک دقیق محل مناسب نصب جت هیتر می‌کند. در نقشه باید ابعاد سالن، محل ستون‌ها، دریچه‌های ورودی و خروجی هوا و نواحی مرطوب یا سایه‌دار مشخص باشد. سپس نقاط پیشنهادی نصب جت هیتر در نقشه علامت زده شود و زاویه نازل‌ها و ارتفاع نصب در کنار هر علامت نوشته شود.

برای تهیه نقشه می‌توان از نرم‌افزارهای ساده مثل AutoCAD یا Visio استفاده نمود. همچنین می‌توان با دوربین گوشی از چند زاویه سالن عکس گرفت و در نرم‌افزار نقشه‌کشی دستی نقاط را ترسیم کرد. در نهایت، نقشه باید به تکنسین نصب ارائه گردد تا دقیقاً محل مربوطه را در اتاق پیاده کند.

نقشه استاندارد نه‌تنها به نصب صحیح کمک می‌کند، بلکه در آینده برای تعمیر یا جایگزینی دستگاه نیز مرجع خوبی است و از هرگونه جابه‌جایی نادقیق جلوگیری می‌نماید.

تست و ارزیابی پس از نصب جت هیتر

پس از نصب جت هیتر در محل‌های مشخص‌شده، باید عملکرد دستگاه را در چند روز اول به دقت ارزیابی نمود. برای این کار، دماسنج‌های محیطی را در نقاط مختلف سالن نصب کرده و دما را در فواصل مختلف کنترل کرد. اگر در یک قسمت از سالن اختلاف دمای بیش از ۵ درجه سانتی‌گراد مشاهده شد، باید زاویه نازل یا محل نصب اصلاح شود.

همچنین در هنگام ارزیابی باید به صدای دستگاه و جریان هوا توجه کرد. صدای غیرطبیعی یا لرزش شدید می‌تواند نشان‌دهنده نصب نادرست یا اشکال فنی باشد. در صورت مشاهده مشکلات، باید دستگاه را خاموش کرده و از تکنسین درخواست بررسی مجدد دارد.

نکته مهم این است که در هفته اول نصب، محیط مرغداری در سیکل‌های مختلف کاری (انتقال جوجه، تمیزکاری) مورد آزمایش قرار گیرد تا اطمینان حاصل شود جت هیتر در تمامی شرایط عملکرد مطلوب دارد.

نکات نگهداری و تنظیمات ماهانه جت هیتر

برای حفظ عملکرد بهینه جت هیتر، باید ماهانه فیلتر هوا تمیز یا تعویض شود، پره‌های مشعل با قلمو تمیز شوند و خط لوله سوخت از انسداد بررسی گردد. همچنین در صورت جت هیتر گازی یا دوگانه‌سوز، شمعک و الکترود جرقه‌زن بررسی شده و کالیبره شود.

در فصل سرد سال، قبل از شروع به‌کار جت هیتر، باید سیستم آب‌بندی لوله‌های سوخت (در صورت وجود) از یخ‌زدگی محافظت شود. در فصل گرم نیز باید از رسوب‌زدایی دودکش اطمینان حاصل کرد تا تهویه مناسب صورت گیرد.

در پایان هر ماه، با بررسی دماهای ثبت‌شده توسط سنسورها می‌توان پی برد آیا نیاز به تغییر زاویه نازل یا ارتفاع نصب وجود دارد یا خیر. این نکات نگهداری و تنظیمات دوره‌ای، عمر مفید دستگاه را افزایش داده و از بروز هزینه‌های اضافی جلوگیری می‌کند.